Mozart ve Balina

                  
Mozart ve Balina
                       Gerçek Bir Asperger Sendrom Hikayesi

     2005 ABD yapımlı başrollerini Josh Hartnett ve Radha Mitchell' in oynadığı Peter Naess' in yönettiği  Mozart ve Balina Asperger sendromlu Donald ve İsabelle aşkı ele alınmış. Filmi anlatmadan önce sizlere Asperger sendromundan ve bu sendromun belirtilerinden bahsedeceğim :) 

Asperger Sendromu Nedir?
       Asperger sendromu çocukluk döneminde başlayan ve sosyal etkileşimi zorlaştıran bir sorundur. En önemli belirtileri içe kapanıklık, iletişim sorunu ve beceri zayıflığıdır. Genel itibari ile otizme benzer. Tıpkı otizm gibi Asperger sendromu da  nedeni tam olarak bilinmeyen ve bir ömür boyu yaşamı etkileyen rahatsızlıktır. Otizmden farklı olarak dil ve konuşma becerisinde gelişim geriliği yoktur. Asperger sendromun belirtileri diğer otizm spektrum bozukluklarından farklı olarak genellikle kendinin daha büyük çocuklarda göstermektir.

   Genellikle 4-11 yaşları arasında Asperger sendromu tanısı konulmakta olup Aspergerin tipik özellikleri olan sosyal etkileşimde bozukluk, tekrarlayıcı davranışlar, bilişsel eksikliği ve aşırı içe kapanıklık aranır. Çocuklar farklı ortamlarda gözlemlenir ve öğrenme tarzı, motor gelişim güçlü ve güçsüz yanları ve bağımsız yaşam becerilerine bakılır. Yetişkinlere Asperger tanısı koymak daha zordur. Otizmde olduğu gibi Asperger sendromunda da erken tanı çok önemlidir.
 
Asperger Sendromun Belirtileri
    Yaşam boyu devam eden etkileri ile Asperger sendromlu çocuk, genç ve yetişkinleri etkilemektedir. Okul öncesinde belirtileri ile yaşıtlarından ayrılan Asperger sendromlu çocuklarda görülen tipik özellikler şunlardır;

• Konuşabilmelerine rağmen sohbeti başlatmakta ve sürdürmede zorluk yaşarlar.
• Rutini sever, değişiklikten hoşlanmazlar.
• Aşırı derece içine kapanıktırlar.
• Tekrarlayıcı davranışlar sergiler, tekdüze konuşurlar.
• Karşısındaki konuşurken değişen şeş tonunu anlamaz esprileri algılayamazlar.
• Konuşmaları resmi göz kontağı zayıftır.
• Bir iki konuda aşırı ilgili olup detaycı olabilirler.
• Sevdiği konularda aşırı konuşur, tek taraflı sohbete dalarlar.
• Motor becerilerinde yaşıtlarına göre öğrenme daha geç gerçekleşir. 
  

Filmin İçeriği

     Donald taksi şoförüdür. Asperger sendromlu olması önün meslek hayatını etkilemektedir. Donald matematik dahisidir. Büyük rakamlarla kolayca işlem yapabiliyor ve rakamlar arasındaki ilişkiyi kurabilmektedir. Hatta rakamlar arasındaki ilişki kurmayı  İsabelle ile olan kavgalarından sonra rahatlama yöntemi olarak kullanmaktadır. Donald lazım olur düşüncesiyle yıllardır gerekli gereksiz bir çok şeyi evinde biriktirmektedir. Evindeki bir çok şey eskidir. Donald filmin ilk sahnesinde taksi şoförlüğü yaparken müşterileri onu dinlememesine rağmen Donald tek taraflı konuşma yapıp işiyle hayatıyla ilgili olan ayrıntıları anlatmıştır.

     Donald ve arkadaşlarının öldüğü küçük bir terapi grubu vardır. Arkadaşları da kendisi gibi Asperger sendromuna sahiptir. Terapi gruplarına İsabelle katılır. Donald ve İsabelle birbirlerinden hoşlanırlar. İsabelle ise müzik ve sanatla ilgilidir. İkisinin ortak noktası hayvanları çok sevmesi ve hayvanları beslemeleridir.

       Cadılar Bayramını Donald Balina ve İsabelle Mozart kostümlerini giyerek geçirirler ve birbirlerine bağlanırlar. İsabelle bir gün Donald evde yokken ortalığı temizleyip gereksiz eşyaları düzene sokmuştur. Fakat Donald eve gelip bu durumu görünce hoşlanmamış "Hayatımı çaldın" diyerek kızmıştır. Çünkü uzun süre kurduğu düzen bozulmuştur. Bundan dolayı ayrılırlar. Birbirlerine olan sevgileri otizmin önüne geçince tekrar bir araya gelip ayrı bir eve çıkıp düzen kurarlar.

     İsabelle Donald için matematik yeteneğini kullanabileceği bir iş bulur. Beraber güzel bir yaşam sürdürürken Donald' ın patronunun evlerine yemeğe gelmesi ile bozulur. Çünkü Donald İsabelle' den normal davranmasını ister. Buna sinirlenen İsabelle yemek boyunca hayvanlardan ev içi planlarından bahseder. Bu saçmalığa dayanmayan Donald sinirlenip elini masaya vurarak İsabelle' e bağırır. Donald' ın isteği normal olmaktır. Yaşanan bu kavgadan sonra isteklerinin farklı olduğunu anlayıp ayrılırlar. Bir süre uzak kaldıktan sonra İsabelle Donald' a arkadaş olarak yanında kalmasını ister. Fakat Donald dayanamayıp İsabelle' e evlenme teklifi eder. Bu duruma sinirlenen İsabelle kendini zehirler ve doktorun isteği ile Donald kendini zor tutsa da ondan uzak durur. Birgün iş çıkışı Donald İsabelle' i görür  ve onun peşinden gider konuşur. Sorunlarını hallettikten sonra terapi grubundaki arkadaşlarıyla birlikte  bunu kutlarlar.

Filmin Yorumu
     Filmde asperger sendromlu bireylerin yaşadığı sıkıntı net şekilde ele alınmıştır. Donald ve İsabelle bu sendromun belirgin özelliklerini taşır. Küçüklüklerinden beri zorbalık, taciz, terk edilme, kabul edilme yaşadıkları zorluklar anlamamızı sağlamıştır. Özellikle rahatça hareket edebildikleri için Cadılar Bayramını sevmekte üzerlerindeki toplum baskılarından dolayı. İsabelle ise kelimeleri düz anlamaları ile anladığını söylemektedir. Bu asperge sendromun belirgin özelliğidir. Kelimeleri düz anlamları ile anlamaları şakaları anlamakta güçlük çekmelerine neden olur. Asperger sendromlu bireylerin çok iyi bildikleri bazı alanlar vardır. Donald' ın matematik sayılar alanındaki başarısı gibi.